تفسیر آیات ابتدایی سوره مبارکه سبأ
امام جمعه موقت شهرستان دامغان حجت الاسلام والمسلمین حاج آقا رستمیان امشب بعدازنماز مغرب و عشاء به تفسیر آیات ابتدایی سوره سبأ پرداختند
ایشان در ابتدا فرمودند : سوره سبأ در مکه نازل شده است و به مناسبت سرگذشت قوم سبأ که در این سوره بیان شده ، «سبأ» نام گرفته و همانند دیگر سوره های مکی ، بیشتر مباحث آن در مورد مسائل اعتقادی و خصوصاً مبدأ و معاد است
ایشان در ادامه با اشاره به آیه :
«الحَْمْدُ لِلَّهِ الَّذِى لَهُ مَا فىِ السَّمَاوَاتِ وَ مَا فىِ الْأَرْضِ وَ لَهُ الحَْمْدُ فىِ الاَْخِرَةِ وَ هُوَ الحَْکِیمُ الْخَبِیر»
«همه ستایشها ویژه خداست که آنچه در آسمانها و زمین است در سیطره مالکیّت و فرمانروایى اوست، و سپاس و ستایش در آخرت ویژه اوست، و او حکیم و آگاه است»
فرمودند : یکی از پیام های این آیه این است که ما چگونگی حمد خدا را از خدا بیاموزیم {الحمدلله الذی...} . البته در پایان آیه هم فرمود : له الحَْمْدُ فىِ الاَْخِرَةِ که نشان می دهد آخرت هم به خاطر پاداشا هاییی که خدا می دهد و نعمت های فراوان آن باید سپاس گذار خداوند بود
خداوند در آیه بعدی می فرماید :
«یَعْلَمُ مَا یَلِجُ فىِ الْأَرْضِ وَ مَا یخَْرُجُ مِنهَْا وَ مَا یَنزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ مَا یَعْرُجُ فِیهَا وَ هُوَ الرَّحِیمُ الْغَفُور»
«[خدا] مىداند آنچه در زمین فرو مىرود و آنچه از آن بیرون مىآید و آنچه از آسمان فرود مىآید و آنچه در آن بالا مىرود و او مهربان و بسیار آمرزنده است»
منظور از «یَعْلَمُ مَا یَلِجُ فىِ الْأَرْضِ» آنچه در دل زمین قرار می گیرد است که همان دانه ها و بذری که پاشیده می شود و منظور از «وَ مَا یخَْرُجُ مِنهَْا» رویش آن بذر و ثمر دهی آن است
و در ادامه منظور از« وَ مَا یَنزِلُ مِنَ السَّمَاءِ» دانه های بارانی است که از آسمان نازل می شود و منظور از « وَ مَا یَعْرُجُ فِیهَا» پرواز پرندگانی که از زمین به سوی آسمان پرواز می کنند هست
و اما درباره « وَ هُوَ الرَّحِیمُ الْغَفُور» ما باید به این نکته توجه کنیم که در تمام قرآن، چهل و نه مرتبه کلمهى «غفور» و «رحیم» با هم بیان شده که در تمام موارد اول «غفور» آمده بعد «رحیم» مگر در این آیه شاید به خاطر آن که در همهى موارد نظر به عملکرد انسانهاست که باید اول بخشیده شوند و سپس رحمت الهى را دریافت کنند، ولى در این آیه، اصل توجّه به علم و لطف و رحمت الهى است و مغفرت نسبت به عملکرد انسان به طور ضمنى در کلمه «یَعْرُجُ» مطرح است.
همچنین خداوند در آیه بعد می فرماید :
«وَ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُواْ لَا تَأْتِینَا السَّاعَةُ قُلْ بَلىَ وَ رَبىِّ لَتَأْتِیَنَّکُمْ عَالِمِ الْغَیْبِ لَا یَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فىِ السَّمَاوَاتِ وَ لَا فىِ الْأَرْضِ وَ لَا أَصْغَرُ مِن ذَالِکَ وَ لَا أَکْبرَُ إِلَّا فىِ کِتَابٍ مُّبِینٍ(3)»
«و کافران گفتند: قیامت بر ما نخواهد آمد. بگو: آرى، سوگند به پروردگارم که داناى غیب است، حتماً بر شما خواهد آمد در آسمانها و زمین هم وزن ذرّهاى از او پوشیده نیست، و نه کوچکتر از آن و نه بزرگتر از آن هست مگر اینکه در کتابى روشن [ثبت] است»
حاج آقای رستمیان فرمودند : یکی از پیام های این آیه که باید بدان توجه کرد این است که کوچکى و بزرگى اشیا در علم خدا اثر ندارد. «لا أَصْغَرُ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْبَرُ»
و از این برای پاسخ به سؤالی که برای چگونگی جمع شدن اجزای بدن انسان در روز قیامت مطرح می شود ، می توان استفاده کرد چراکه حتی یک ذره از چیزهایی که در عالم است بر خداوند پوشیده نیست
و خداوند در آیه بعد می فرماید :
«لِّیَجْزِىَ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّلِحَاتِ أُوْلَئکَ لهَُم مَّغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ(4)»
«[آرى، قیامت حتماً مىآید] تا خدا کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام دادهاند، پاداش دهد، اینانند که براى آنان آمرزشى و رزق نیکو و ارزشمندى خواهد بود»
و از این آیه هم می توان این نتیجه را گرفت که فلسفه قیامت براى دریافت پاداشهاست. «لِیَجْزِیَ الَّذِینَ آمَنُوا»
امام جماعت مسجدامیرالمؤنین (ع) حجت الاسلام والمسلمین حاج آقا رستمیان در پایان ثواب تلاوت و تفسیر امشب را به روح تمام درگذشتگان و شهدا هدیه کردند
ما شیعه ها