اثبات جایگاه علمی امام جواد(ع)

امام جمعه موقت شهرستان دامغان حجت الاسلام والمسلمین حاج آقای رستمیان شب گذشته در مسجدامیرالمؤمنین(ع) دامغان به بیان جایگاه علمی امام جواد(ع) پرداختند

ایشان بعداز بیان یک مسئله شرعی با اشاره به کثرت برگزاری جلسات علمی در زمان امام جواد(عج) فرمودند: از آنجا که مردم از امام خود قدرت پاسخگویی برمسائل علمی را انتظار دارند، برای حاصل شدن این اطمینان نسبت به امام جواد(ع)، جلسات علمی متعددی برای آزمون امام از نظر علمی برگزار می کردند

حاج آقای رستمیان در ادامه فرمودند: وقتى «مامون» از «طوس» به «بغداد» آمد، نامه اى براى حضرت جواد (ع) فرستاد و امام را به بغداد دعوت کرد. البته این دعوت نیز مثل دعوت امام رضابه طوس، دعوت ظاهرى و در واقع سفر اجبارى بود.
حضرت پذیرفت و بعد از چند روز که وارد بغداد شد، مأمون او را به کاخ خود دعوت کرد و پیشنهاد تزویج دختر خود «اُمّ الفضل» را به ایشان کرد.

امام در برابر پیشنهاد او سکوت کرد. مأمون این سکوت را نشانه رضایت حضرت شمرد و تصمیم گرفت مقدمات این امر را فراهم سازد.

امام جماعت مسجدامیرالمؤمینن(ع) حاج آقای رستمیان با بیان اینکه بنی عباس هرگز نمی خواست خلافت دوباره به آل علی برگردد، فرمودند: با انتشار این خبردر بین بنى عباس انفجارى به وجود آمد در نتیجه بنى عباس اجتماع کردند و با لحن اعتراض آمیزى به مأمون گفتند: این جوان خردسال است و از علم و دانش بهره اى ندارد.
مامون گفت: شما این خاندان را نمى شناسید، کوچک و بزرگ اینها بهره عظیمى از علم و دانش دارند و چنانچه حرف من مورد قبول شما نیست او را آزمایش کنید و مرد دانشمندى را که خود قبول دارید بیاورید تا با این جوان بحث کند و صدق گفتار من روشن گردد.

حجت الاسلام محمد حسن رستمیان با اشاره به شهرت بالای علمی یحیی بن اکثم در آن زمان فرمودند: عباسیان از میان دانشمندان، «یحیى بن اکثم» را انتخاب کردند و مامون جلسه اى براى سنجش میزان علم و آگاهى امام جوادترتیب داد.

در آن مجلس یحیى گفت: درباره شخصى که مُحْرِم بوده و در آن حال حیوانى را شکار کرده است، چه مى گویید؟

حاج آقای رستمیان با بیان اینکه شکار بر فرد مُحْرِم حرام است و در صورت انجام باید کفاره دهد فرمودند: امام جواد(ع) می توانست تنها به گفتن جواب بسنده کند و فقط بگوید بر او کفاره واجب می شود اما امام جواد (ع) در پاسخ فرمود: آیا این شخص، شکار را در حِلّ (خارج از محدوده حَرَم) کشته است یا در حرم؟ عالم به حکم حرمت شکار در حال احرام بوده یا جاهل؟ عمداً کشته یا بخطا؟ آزاد بوده یا برده؟ صغیر بوده یا کبیر؟ براى اولین بار چنین کارى کرده یا براى چندمین بار؟ شکار او از پرندگان بوده یا غیر پرنده؟ از حیوانات کوچک بوده یا بزرگ؟ باز هم از انجام چنین کارى ابا ندارد یا از کرده خود پشیمان است؟ در شب شکار کرده یا در روز؟ در احرامِ عُمره بوده یا احرامِ حج؟!
یحیى بن اکثم از این همه فروع که امام براى این مسیله مطرح نمود، متحیر شد و آثار ناتوانى و زبونى در چهره اش آشکار گردید و زبانش به لکنت افتاد به طورى که حضار مجلس ناتوانى او را در مقابل آن حضرت نیک دریافتند.
مامون گفت: خداى را بر این نعمت سپاسگزارم که آنچه من اندیشیده بودم همان شد.
حجت الاسلام والمسلمین حاج آقای رستمیان در ادامه فرمودند: پس از سنجش علم حضرت جواد(ع) مامون گفت: احسنت اى ابا جعفر! خدابه تو نیکى کند! حال خوب است شما نیز از یحیى بن اکثم سوالى بکنید همان طور که او از شما پرسید.
ابو جعفر (ع) فرمود: به من بگو در مورد مردى که در بامداد به زنى نگاه مى کند و آن نگاه حرام است، و چون روز بالا مى آید آن زن بر او حلال مى شود، و چون ظهر مى شود باز بر او حرام مى شود، و چون وقت عصر مى رسد بر او حلال مى گردد، و چون آفتاب غروب مى کند بر او حرام مى شود، و چون وقت عشا مى شود بر او حلال مى گردد، و چون شب به نیمه مى رسد بر او حرام مى شود، و به هنگام طلوع فجربر وى حلال مى گردد؟ این چگونه زنى است و با چه چیز حلال و حرام مى شود؟
یحیى گفت: نه، به خداقسم من به پاسخ این پرسش راه نمى برم، و سبب حرام و حلال شدن آن زن را نمى دانم، اگر صلاح مى دانید از جواب آن، ما را مطلّع سازید.
ابو جعفر (ع)  در پاسخ فرمود: این زن، کنیز مردى بوده است. در بامدادان، مرد بیگانه اى به او نگاه مى کند و آن نگاه حرام بود، چون روز بالا مى آید، کنیز را از صاحبش مى خرد و بر او حلال مى شود، چون ظهر مى شود او را آزاد مى کند و بر او حرام مى گردد، چون عصر فرا مى رسد او را به حباله نکاح خود در مى آورد و بر او حلال مى شود، به هنگام مغرب او را «ظِهار[1]» مى کند و بر او حرام مى شود، موقع عشار کفاره ظهار مى دهد و مجدداً بر او حلال مى شود چون نیمى از شب مى گذرد او را طلاق مى دهد و بر او حرام مى شود و هنگام طلوع فجررجوع مى کند و زن بر او حلال مى گردد

حاج آقای رستمیان در پایان فرمودند: ما افتخار می کنیم که شیعه و پیرو چنین امامانی هستیم که از چنین جایگاه های علمی برخوردار هستند و مسائل و داستان هایی از این در تاریخ ائمه(علیهم السلا) به کثرت وجود دارد و چه خوب است که ما شیعیان تاجایی که برایمان امکان پذیراست به مطالعه این چنین داستان های زیبا و پرمفهوم بپردازیم  

---

[1] ظِهار عبارت از این است که مردى به زن خود بگوید: پشت تو براى من یا نسبت به من، مانند پشت مادرم یا خواهرم، یا دخترم هست، و در این صورت باید کفاره ظِهار بدهد تا همسرش مجدداً بر او حلال گردد. ظِهار پیش از اسلام در عهد جاهلیت نوعى طلاق حساب مى شد و موجب حرمت ابدى مى گشت، ولى حکم آن در اسلام تغییر یافت و فقط موجب حرمت و کفاره گردید.